Preek, gehouden op 19 mei 2024, Pinksteren, PG Grootegast-Sebaldeburen, PG Doezum, Handelingen 2,1-24

Ds. Rina Mulderij

Geliefde gemeente,

Vandaag staan we stil bij Pinksteren, het feest van de Heilige Geest. Het is een tijd waarin we herinnerd worden aan de kracht die ons is gegeven, een kracht die ons verbindt, leidt en inspireert. Jezus beloofde zijn discipelen dat zij niet alleen gelaten zouden worden. Hij sprak over de komst van de Trooster, de Heilige Geest, die de Vader in Zijn naam zou zenden. En op Pinksteren, zagen we die belofte in vervulling gaan. Pinksteren markeert het begin van de kerk, maar ook een nieuw begin voor ieder van ons. Het is een uitnodiging om ons opnieuw te laten vullen met de Heilige Geest, om ons te laten leiden door Zijn kracht en wijsheid. Laten we streven naar de vruchten van de Geest: liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Deze vruchten zijn tekenen van Zijn aanwezigheid in ons leven. Pinksteren is niet alleen een herinnering, het is een oproep tot actie. Het is een uitnodiging om uit te stappen in geloof, om te spreken met moed, en om te dienen met liefde. Het is een moment om ons hart open te stellen en te zeggen: “Kom, Heilige Geest, vul mij opnieuw.” Mogen we allemaal de frisse wind van de Geest ervaren, die ons vernieuwt, ons verandert, en ons uitzendt om Zijn licht in de wereld te zijn. (Amen.) [AI-preek, gegenereerd op 16/5/2024 via Copilot (microsoft.com)]

Nou, dit is kort en krachtig voor vandaag. Maar dit is niet helemaal de preek die ik zelf gemaakt heb. Wie mij een beetje kent, weet dat ik van nieuwe technieken houd om eens uit te proberen. Deze mini-preek die ik net heb voorgelezen, komt niet helemaal van mijn hand, maar is gegenereerd door Artificial Intelligence, kunstmatige intelligentie. Je valt er niet helemaal een buil aan, maar echt geïnspireerd, echt iets nieuws of gericht op een specifieke gemeenschap van gelovigen of zelfs actualiteit is dit stuk niet bepaald te noemen. Wat deze techniek kan vinden op het internet, daar maakt het gebruik van, maar je merkt dat er weinig Geest in te vinden is. De Geest is niet op bestelling erbij. Of dat het doorleefd is, gebaseerd op ervaring. Het is ordinair knip- en plakwerk, leentjebuur van wat een ander ooit heeft gemaakt en op wereldwijde web heeft gezet. Ik zou haast zeggen dat het een buikspreker is. De pop doet wat de buikspreker wil, maar zelfstandig handelen, spreken is er niet bij.

De Geest van God werkt niet als een buikspreker, maar het zet mensen aan, doorbreekt oude patronen van verdeel en heers en opent mensen naar God en naar elkaar. Niet meer gericht op het eigen ego, dat je zelf het centrum van alles bent, maar de Geest bewerkt een open, gunnende, gulle wijze van leven, waar de ander, waar wij in het zicht komen. Niet meer het cynische spotten van ‘ze zullen wel wijn hebben gedronken’, maar wat we hier ervaren, is het werk van Gods Geest die door profeten is aangezegd, door Jezus beloofd, dat wij het zijn die Gods grote daden belichamen. Wij vormen de tempel voor Gods Geest, waar een loflied mag klinken. Wij zijn de handen en voeten voor God, die aan een betere wereld wil werken. Wij zijn als een vat dat Gods Geest vult met haar aanwezigheid. Ook vandaag, morgen en de rest van ons aardse en hemelse leven mogen wij meemaken, dat de Geest erbij is. Dat de Geest ons aanzet, aanvuurt en tot ons spreekt. Dat we begrijpbaar worden voor elkaar.

Ik houd ook van science fiction om naar te kijken, van bij voorbeeld Star Trek – ik kijk samen met mijn partner naar de oude serie met William Shatner als captain James T. Kirk. Het feit dat ik dit feitje weet, dat zegt ook wat over mij: ik ben best een nerd. In die serie heb je een apparaat dat de universele vertaler heet. Alle alien-talen worden verstaanbaar gemaakt, zodat alle personages met elkaar kunnen spreken. Via Google Translate of andere apps die de onderlinge communicatie tussen mensen met een andere taal kan vergemakkelijken, komen we in onze tijd ook een heel eind. Maar je kunt soms wel de mist in gaan met deze techniek, als je elkaar niet goed begrijpt, waar je langs elkaar heen praat. Iets dat mensen met autisme ook doen: zij kunnen alles letterlijk nemen. Dat vraagt om een andere manier van omgaan met elkaar – dat je elkaar kent, weet hoe de ander in elkaar steekt, zodat je elkaar kunt begrijpen. Of wat je ook wel eens ziet op programma’s als ‘Ik vertrek’ of ‘Het roer om’, dat mensen naar het buitenland gaan en zeggen: “We spreken de taal niet, maar het is er zo leuk als we er op vakantie zijn.” Ik denk dan altijd dat de mensen achter de camera dan denken: “Dat is kassa, dit wordt hele leuke televisie.” Een recept voor dingen die niet goed gaan net als ‘we hebben het pand alleen via internet gezien’ of ‘we zien wel wat we tegen komen’. Schadenfreude heet dat op z’n Duits; leedvermaak in het Nederlands.

De Geest van God bewerkt dat meer tussen mensen. Het zorgt ervoor dat je buiten jezelf raakt. Soms lijkt geestelijke inspiratie op dronkenschap of zoals kerkvader Augustinus daar tegen in gaat in één van zijn pinksterpreken: “een dronkeman leert toch geen vreemde taal, nee, hij verleert de zijne.” Gods Geest komt tot ons met ons zelf overstijgende dingen, waarbij het ook gaat om dat het voor deze wereld tot een zegen zal zijn. En daar raken we een gevoelige snaar. Afgelopen week is de Slowaakse premier neergeschoten, Gaza en Oekraïne worden bestookt door bommen en granaten, de kloof tussen arm en rijk wordt nog steeds groter, nepnieuws houdt de gemoederen in de greep en er is meer en meer polarisatie tussen mensen onderling, die elkaar niet willen begrijpen en die vast zitten in de bubbel van hun eigen gelijk. Daar mag best verandering in komen. Daar is Gods Geest nodig om ons erbij te helpen, om nieuwe horizonten te openen, waar we God mogen danken om wat Hij heeft gedaan en nog zal doen. Ook vandaag schenkt God Zijn Geest aan mensen, waar zij zich laten vullen met deze kracht van Boven, opdat wij met Gods Helper werken aan vrede, recht en gerechtigheid. Waar wij goed met Gods schepping omgaan en we uitzien naar waar Zijn Rijk op licht in de duisternis van deze wereld. Het donker zal overwonnen worden zoals Jezus de dood overwonnen heeft in de opstanding. Dit is geen trucje of techniek die jij je eigen maakt, of waar je wat steekwoorden inklopt en je hebt een mooie tekst. Maar Gods Geest zet ons aan en vult ons met de gaven van Gods liefde, opdat deze aarde nooit meer de oude zal zijn. Daar wil God ons van redden, ons leiden naar een eeuwig leven in Zijn naam, amen.